Gülistan, şiirle nesrin ve öğütle iç konuşmanın iç içe geçtiği, şiirsel bir anlam bahçesidir. Sadinin tüm eserlerinde olduğu gibi Gülistanda da toplumcu ve ahlakçı tutumun izlerini görürüz. İnsanın kendine ve ötekine acı vermeden nasıl yaşayabileceği sorusunu sürekli yedeğinde taşır. Doğulu kıssa geleneğinin özelliklerini yansıtan Sadi öykücüdür, fakat şiirle masal arasında akar onun öyküleri. Ve belki de buradan gelen gücüyle yediden yetmişe herkese seslenir.
***
İÇİNDEKİLER
Gülün Aydınlığında……………………………………………………………………9
Gül Bahçesi…………………………………………………………………………….12
İslam Padişahı’nın Güzel Hasletleri…………………………………………15
Kitabın Yazılma Nedeni…………………………………………………………..18
Büyük Sultan Fahreddin’in Hasletleri…………………………………….23
Başarı Allah’tandır…………………………………………………………………25
BİRİNCİ BÖLÜM…………………………………………………………….29
Sultanların Geleneklerine Dair……………………………………………….31
“Gözleri Hâlâ Bakıyor”……………………………………………………………32
On Derviş Bir Kilimde……………………………………………………………..33
Çorak Toprağa Umut Tohumu Ekmek……………………………………..35
Yarasa ……………………………………………………………………………………. 38
Kurttan Çoban Olmaz……………………………………………………………..39
Cehennemlik, Araf’a “Cennet” Der………………………………………….41
Yılan ile Çoban………………………………………………………………………..42
ölüm başa kondu…………………………………………………………………….43
İnsan Adı………………………………………………………………………………..43
Haccac ile Duacı……………………………………………………………………..44
Fitnenin Uykusu……………………………………………………………………..45
Çıplak Derviş………………………………………………………………………….45
Eyer Keçesi Rehinde……………………………………………………………….47
Derviş ve Ateş…………………………………………………………………………48
Padişahlık ve Deniz Yolculuğu…………………………………………………49
Meyveli Ağaç Taşlanır…………………………………………………………….53
Nuşirevan Ölmedi……………………………………………………………………55
Pir Parça Tuz………………………………………………………………………….56
Zalimin Üzerindeki Lânet……………………………………………………….56
Baş, Taş ve Derviş…………………………………………………………………..57
Filin Ayakları Altındaki Halin…………………………………………………58
Bağışlamak Büyüklüktür………………………………………………………..59
Oku Yaydan Bilmek………………………………………………………………….61
Kuştüyü Yataktan Kızgın Küle Düşmek………………………………….62
kuru isim………………………………………………………………………………..64
Ölüm Eşit Kılar Herkesi…………………………………………………………..65
Vezir Ve Korku………………………………………………………………………..66
Öfke………………………………………………………………………………………..67
Kendi Kanıyla El Yıkayan……………………………………………………….67
Yalancı Gezgin………………………………………………………………………..68
Dostların Tenceresini Kaynatmak İçin……………………………………69
Öfke, Yiğitlik Ve Doğruluk……………………………………………………….69
İyilik Eden, İyilik Bulur…………………………………………………………..70
“Yazın Ne Yiyeyim, Kışın Ne Giyeyim”…………………………………….71
Ölüm Müjdesi………………………………………………………………………….71
Kuyu ve Suskunluk…………………………………………………………………72
Simya……………………………………………………………………………………..72
“Bir Gece Sabrederek”…………………………………………………………….73
İyilik ve Adalet………………………………………………………………………..74
İKİNCİ BÖLÜM / DERVİŞ AHLÂKI……………………………………75
İçyüzü…………………………………………………………………………………….77
Kabe’de Bir Dilenci………………………………………………………………….77
Çakıl Taşları……………………………………………………………………………78
Derviş ve Kilim……………………………………………………………………….78
Gece Vakti Bir Hisar……………………………………………………………….79
İkiyüzlü Derviş……………………………………………………………………….80
Gerçeği Gören Göz……………………………………………………………………81
Tavus’un Utancı………………………………………………………………………82
Sevgi Ateşi………………………………………………………………………………82
Yusuf’un Kokusu…………………………………………………………………….83
Gözsüz Yakınlar……………………………………………………………………..84
Kervan Çöl Yolunda………………………………………………………………..85
Düşmanın Derisi Dostun Kürkü………………………………………………85
Allah Çağırınca……………………………………………………………………….86
Derviş ile Padişah……………………………………………………………………86
Topal Eşek Menzile Ulaştı……………………………………………………….87
Zehir ………………………………………………………………………………………. 88
Kalbi Karaya Nasihat……………………………………………………………..88
Çirkin Sesli Şarkıcı…………………………………………………………………88
Masal Gibi……………………………………………………………………………….90
Yemek ve Hatim……………………………………………………………………..90
Gizliyi ve Açığı Bilen………………………………………………………………..91
Sen İyi Ol………………………………………………………………………………..92
Dışı Süs İçi Pis…………………………………………………………………………92
Kuşun Zikri…………………………………………………………………………….92
Sen Nasıl Bir Adamsın Aşktan Habersizsin……………………………..93
Yoksulun Sabrı Zenginin Cömertliği………………………………………..94
Gerçek Dost ……………………………………………………………………………. 95
Sevgi ve Usanç………………………………………………………………………..96
İnsanlık Daha Zor……………………………………………………………………96
Seher Duası Aile Yükü…………………………………………………………….97
Akıl Kuşunu Avlayan Tuzak……………………………………………………98
Derviş ve para………………………………………………………………………100
Vakıf Ekmeği…………………………………………………………………………100
Misafir Ve Köfte……………………………………………………………………..101
çin’e kaçmak…………………………………………………………………………102
Duvar Yazısı………………………………………………………………………….102
Cankurtaran…………………………………………………………………………103
Sarhoş…………………………………………………………………………………..103
Sancakla Perde Arasında………………………………………………………104
Toprağın Gönlü……………………………………………………………………..105
Aşina Dost…………………………………………………………………………….106
Can Çıkar Huy Çıkmaz…………………………………………………………..106
Çirkin Yüzlüye Kör Koca……………………………………………………….107
Yerde Hasır, Duvarda Atlas…………………………………………………..107
Rıza Kâbe’si…………………………………………………………………………..108
Kerem Eli………………………………………………………………………………108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / KANAAT VE YETİNMENİN ERDEMLERİNE DAİR……….109
Mağripli Dilenci…………………………………………………………………….111
Karınca ve Arı………………………………………………………………………111
Yoksulluk Ateşi……………………………………………………………………..112
sağlığın sırrı………………………………………………………………………….113
Yemek Şükür İçindir……………………………………………………………..113
İki Derviş……………………………………………………………………………….114
Oburluğa Dair……………………………………………………………………….115
Hasta ……………………………………………………………………………………. 115
Et ve Minnet………………………………………………………………………….116
Ebucehil Karpuzu………………………………………………………………….116
Tencere Ocakta, Onur Yerlerde……………………………………………..116
Derviş Huzuru……………………………………………………………………….117
Değersiz Bir Kimse………………………………………………………………..117
Oduncunun Onuru…………………………………………………………………118
Kanatlı Karınca…………………………………………………………………….119
İster İnci, İster Sedef…………………………………………………………….120
Bir Irmak Olsaydı………………………………………………………………….120
Çölde…………………………………………………………………………………….121
Kufe Camii’ndeki Üzüntü………………………………………………………121
Padişahın Gölgesi………………………………………………………………….122
Zengin Dilenci……………………………………………………………………….122
Seferim Var…………………………………………………………………………..123
Rüzgâr Ayaklı At…………………………………………………………………..124
Güçsüz Balıkçı………………………………………………………………………126
Elsiz Ayaksız Ölüm……………………………………………………………….126
Altın Suyuyla Yazılan Çirkin Yazı………………………………………….126
Hırsız ile Dilenci……………………………………………………………………127
Kazandığım İlk Onur…………………………………………………………….127
Tuz Ekmek Hakkı………………………………………………………………….135
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM / SÜKUTUN FAYDASINA DAİR………….137
Güneş Çeşmesi………………………………………………………………………139
Düşmana Sırrını Verme………………………………………………………..139
Sufi İle Çavuş………………………………………………………………………..140
Sükût En İyi Cevaptır……………………………………………………………140
Sükûn ile……………………………………………………………………………….141
Yemekte Helva………………………………………………………………………141
Sır…………………………………………………………………………………………142
Ev Alma Komşu Al………………………………………………………………..142
Şair ve Hırsız………………………………………………………………………..143
Müneccimin Karısı………………………………………………………………..143
Pervasız Düşman………………………………………………………………….144
Mermerdeki Çamur………………………………………………………………144
Kur’an’ın Sesi……………………………………………………………………….145
BEŞİNCİ BÖLÜM / AŞKA VE GENÇLİĞE DAİR…………………..147
Gözünde Bir Melek………………………………………………………………..149
Nazlı Köle……………………………………………………………………………..149
Aşk Sultanı……………………………………………………………………………150
Şeker Gülüşlü………………………………………………………………………..150
Ey Sarhoş Sevgili………………………………………………………………….151
Pervane…………………………………………………………………………………151
Bir Kabukta İki Badem İçi……………………………………………………..151
Ceylan ………………………………………………………………………………….. 152
Vuslat Anı……………………………………………………………………………..153
Muhalif Rüzgâr……………………………………………………………………..154
Ahde Vefa……………………………………………………………………………..155
Nakışlı El………………………………………………………………………………156
Sen Sen İsen Ben Kimim Ey Sevgili………………………………………156
Dikensiz Gül Sohbeti……………………………………………………………..157
Leyla ile Mecnun…………………………………………………………………..159
Can Verirken Aşk Sözü………………………………………………………….160
ALTINCI BÖLÜM / GÜÇSÜZLÜĞE VE YAŞLILIĞA DAİR……..161
Köşkü Nakışlamak………………………………………………………………..163
Her An Başka Bir Gül…………………………………………………………….164
Ölüm Dileği……………………………………………………………………………165
Arap Atı ile Deve…………………………………………………………………..166
Arzunun Gülü……………………………………………………………………….166
Ana Başa Tac İmiş…………………………………………………………………167
Hayat Ağırlığı……………………………………………………………………….167
YEDİNCİ BÖLÜM / EĞİTİM VE ÖĞRETİME DAİR………………169
Cilâ………………………………………………………………………………………..171
En Güzel Miras………………………………………………………………………171
Ağaç Yaş İken Eğilir………………………………………………………………172
Birbirinin Şeytanı…………………………………………………………………173
Bahar Ağacı……………………………………………………………………………174
Süheyl Yıldızı………………………………………………………………………..175
Hırs……………………………………………………………………………………….176
Hesap Gününün Sorusu…………………………………………………………176
Akrebe Saygı………………………………………………………………………….176
Yoksul Sevindi ……………………………………………………………………… 177
İnsana Hüner Gerek……………………………………………………………..177
Hacı Deve………………………………………………………………………………178
Eşek Olmasaydı…………………………………………………………………….179
Toprağımda Çimen Bitince…………………………………………………….179
Efendi ve Köle……………………………………………………………………….180
“İşte Yiğitlik Zamanıdır”……………………………………………………….180
Yoksulun Ölümü……………………………………………………………………181
Serkeş…………………………………………………………………………………..182
Yoksulluğa ve Zenginliğe Dair Bir Münakaşa………………………..182
SEKİZİNCİ BÖLÜM……………………………………………………….189
Sohbetin Kurallarına Dair…………………………………………………….191
Kitabın Sonu…………………………………………………………………………207
Gülün Aydınlığında
Şirazlı Sadi’nin Bostan’dan bir yıl sonra yazdığı Gülistan, şiirle nesrin ve öğütle iç konuşmanın içiçe geçtiği, şiirsel bir anlam bahçesidir. Bizi, yüzyıllar önce bir gülistana çağıran şair, Bostan’a nazaran bu eserinde daha olgun ve daha kalıcı düşüncelere imza atmıştır. Gülistan da Sadi’nin toplumcu ve ahlakçı tutumundan yeterince nasibini alır.
Burada da zalim sultanlar, bildiğiyle amel etmeyen alimler, yoksulu gözetmeyen zenginler, yalancı, ikiyüzlü ve nefsin aşağılık isteklerine boyun eğenler eleştirilir; evrensel bir sorun burada da adım başı karşımıza çıkar: Ahlak.
İnsanın kendine ve ötekine acı vermeden nasıl yaşayabileceği sorusunu sürekli yedeğinde taşır Sadi. Yalnızlık ve sessizliğin değerinden sözeder.
Derviş’in kim olduğunu araştırır. Kanaatin tükenmez bir hazine olduğunu belirtir.
Aşk ve gençliğe ilişkin öykülerinde alabildiğine özgür bir zihin durumu çıkar karşımıza.
Yaşlılığın afetlerini okurken ürperir ve nefsimize bakarız. Eğitim, Sadi’nin ahlakçı tavrıyla ilgili olarak çok önem verdiği bir olgudur ve Gülistan’da bu soruna bir bölüm ayrılır.
1200’lü yılların sonlarına doğru ortaya çıkmış olan eser, öğretici ve faydalı niteliğinin yanısıra şiirsel kalitesi itibariyle de önemlidir.
Zaman zaman beylik düşünceler de içerir lakin, Sadi’nin kendi kişisel tecrübelerinin ürünü fikirler ve bu fikirlere yataklık eden duygular bakımından özgündür. Söz sanatları Bostan’a oranla daha yaygın ve etkilidir. Söz ustalığını Sadi, gül bahçesinde ötüşen bülbül gibi sergilemekten geri durmaz. Cinas, kinaye, tevriye ve tecahül-i arifler, tenasüp ve tenakuzlarla okuru bir söz cümbüşüne çeker.
Sık sık Kuran ve öteki Kutsal metinlere gönderme yapar, konuyla ilgili peygamber kıssalarından ve hadislerden nakillerde bulunur. Eski Yunan düşünürlerinden ve beslendiği hakim ve bilgelerden anektodlara sık sık başvurur.
Yapı ve söz güzelliğiyle, savunduğu düşüncelerin ve kaynaklarının sağlamlığıyla Gülistan, bir vadi açmış ve kendisine benzeyen yeni eserlere öncülük etmiştir. Baharistan, Nigaristanve Perişan bunlardan bazılarıdır. Fakat hiçbiri onun başarı ve ününe ulaşamamıştır.
Sekiz bölüm yer alır kitapta, sunuş ve bitiş dışta tutulursa.
İlk Türkçe çevirisi 1391’de Seyfi Sarayi tarafından yapılmıştır.
Kilisli Rifat Bilge’den öğrendiğimize göre, dört önemli tercümesi yapılmıştır Türkçe’ye.
Bunlara ilişkin bazı eleştiriler öne süren Bilge, kendi çevirisinin aslına uygun yapıldığını söyler. Gülistan nazım ve nesir karışık bir eserdir.
Sadi öykücüdür, lakin şiirle masal arasında bir vadide akar onun öyküleri.
Bu yüzden hem şiirsel bir dille yazılmıştır hem de savunulan düşüncelere ilişkin hikmetli şiirler de yer alır kıssaların sonunda.
Kıssa diyorum aslında meselle hikaye arasında bir yerdedir bu öyküler.
Doğulu kıssa geleneğinin tipik özelliklerini üzerinde taşır bu metinler.
Kadına ilişkin düşünceleri yüzeysel denilebilecek bir düzeyde olan Sadi’nin naklettiği düşünceler, tümüyle olumsuzladığı eşcinsel ilişkilerin anlatıldığı öykülerde de karşımıza çıkıyor.
Eğitim ve susmanın yararları başlıklı bölümlerde de Ali Şeriati’nin eleştirilerine haklılık kazandıran ataerkil düşünceler yer alıyor.
Bu türden zaaflarına rağmen Gülistan, yedi yüzyıl sonra bile, bizi gülün aydınlığına çağırabiliyor.
Yediden yetmişe herkese seslenebiliyor.
Başarısının sırrı burada gizli.
Kutsal metnin mucizevi özelliği, Gülistan türünden eserlere üstatlık ediyor.
Böyle değerli bir eseri miras bıraktığı için şaire Allah’tan rahmet diliyorum.
Eserin başarılı bir çevirisini bize sunan Kilisli Rıfat Bilge’ye de teşekkür ediyorum.
Onların bu çileli çabaları olmasaydı, Gülistan Anadolu’da yaygın bir biçimde bilinmez ve tanınmazdı, diye düşünüyorum.
Bu çalışmayı hazırlarken Türkçe’deki pek çok çeviriyi karşılaştırarak okuduk ve sizler için bir üsluplaştırma ve yalınlaştırma yapmaya çalıştık.
Şair’in deyişiyle, ‘biz elçiyiz, elçiye zeval olmaz.’
Sadık Yalsızuçanlar
Gül Bahçesi
Buyruklarına uyarak kendine yakınlaşılan ve teşekkür edildiğinde bağış ve ikramını arttıran Yüce Allah’a yakışır minnet.
Ciğerlere çekilen hava ömrü uzatır, bırakılan soluk bedeni rahatlatır, öyleyse bir solukta iki nimet gizlidir ve her bağış şükrü gerektirir.
Ey Davudoğulları şükredin; kullarım arasında şükredenler azınlıktadır.
Yaratıcıya karşı eksiklerini bilen ve özür dileyen insana ne mutlu!
O’nun yüceliğine layık kulluk herkese nasip olmaz. Sonsuz esirgeyiciliğinin yağmuru herşeye eşit olarak yağar ve nimet sofrası herkese eşit olarak açılır. İffet perdesini büyük günahıyla yırtmaz, yanlışından ötürü rızkını kesmez kimsenin.
Sabah rüzgarı zümrütten sofrayı yaymıştır kulların önüne. Bahar bulutları fidanları, yeryüzü beşiğinde beslemeğe devam ediyor. Ağaçlar Nevruz giysisi olarak yemyeşil kaftanlar giyinmiş, baharın gelişiyle dalların başlarına çiçekten taç geçirilmiş, kuru ağaçtan O’nun sonsuz gücüyle bal fışkırıyor, hurma çekirdeği sümbülleniyor, koca ağaç oluyor.
Ey görünmeyen hazinesinden putatapıcılara ve dinsizlere rızık dağıtan Allahım! Düşmanlarını bile gözetirken, buyruklarına boyun eğenleri yoksun bırakır mısın?
Ey varlığın onuru, alemlerin varoluş nedeni, kâinatın sevgilisi Efendimiz!
Düşkünlerin, gariplerin koruyucusu, sığınağıdır O.
Sözü dinlenen, buyruğu tutulan bir Elçi’dir O. Eli açıktır, gül yüzlüdür, peygamber mührüyle onurlandırılmıştır.
Senin gibi bir kollayıcısı olan ümmetin, ne kaygısı olabilir. Nuh’un kaptanlığındaki gemiye binen, denizin fırtınasından korkar mı?
Olgunluğuyla ululuğa erişti, güzelliğiyle karanlığı yok etti, herşeyiyle güzeldir O.
O’nu ve çocuklarını Allah’ın selamıyla selamlayınız.
Şöyle demiştir:
“Günah işleyen bir kul, bağışlanma umuduyla Allah’a yakarsa, fakat yüce Rabbim ona bakmasa, bu iki kez tekrarlansa, Allah meleklere,
“Kulumun benden başka ilah’ı yoktur. Dileğini kabul ettim, isteğini bağışladım, ağlayıp sızlaması ve ısrarı dergahımda karşılıksız kalmaz” dedi.
Kulumun ayıbından utanan Cenab-ı Hakk’ın sonsuz keremine bak!
O’nun yücelik kıblesinden ayrılmayanlar.
“Sana layık kul olamadık” der, eksikliğini söylerler. O’nun tüm güzelliğinin merkezi olan mutlak güzelliğini ve tüm olgunlukların kaynağı olan mutlak mükemmelliğini övenler,
“Senin gerçekliğini bilemedik” diye hayıflanırlar.
Cenab-ı Hakk’ın niteliklerini soracak olana şudur sözüm : “Ben âşığım, Allah benzersizdir.
Ne söyleyebilirim?
Aşık sevgilisi uğruna canından geçer.
Ölüden ses çıkmaz”
Bir Allah Dostu, düşünce ve ilham denizine dalmış, cezbeye tutulmuştu. Hayret denizinden akıl ve bilinç kıyısına çıkınca, bir arkadaşı, “gittiğin bahçeden” dedi, “neler getirdin bize?”
Derviş, hülyalı gözlerle bakarak arkadaşına;
“Gül ağacına erişip eteğini gülle doldurmak ve dostlarıma armağan olarak getirmek istedim. Lakin ne çare! Gül kokusu öylesine büyüledi, o denli sarhoş etti ki beni, ne irade kaldı ne düşünce …” diye cevap verdi.
Ey güzel ötüşlü Bülbül!
Aşkı ateşe koşan Pervane’den öğren. Yanarak denedi herşeyi. Allah’ın yoluna katılma iddiası olanlar, ondaki tutkuyu anlayamadılar
Gerçeği bilen yitip gitti, bir haber geri gelmedi ondan.
Ey hayâl, kıyas, sanı, kuruntu ve tahminden edindiğimiz bilgilerden yüce olan Allahım!
Ömür gelip geçti, oysa hâlâ senin bilginin başlangıcındayız.
İslam Padişahı’nın Güzel Hasletleri
Sâdi’nin güzel ismi insanların diline düşmüş, sözlerinin ünü yeryüzüne yayılmıştır.
Herkes onun şiirlerini çiğniyor şekerkamışı gibi, yazdığı mektupları taşıyor altın yaprak gibi.
Bu başarıyı Sâdi’nin erdem ve yeteneğine vermemeli.
Dünyanın sahibi, zaman denilen devranın çekim kutbu, Süleyman’ın mirasçısı, imanlı insanların yardımcısı, yüce Padişah, güçlü Atabek, yeryüzünde Allah’ın gölgesi, Sa’d ibni Zengi oğlu Muzafferüddin EbuBekir’den bilmeli herşeyi.
O’dur Sâdi’ye sevgi ve anlayışla yaklaşan.
O’nun yeteneklerini öven ve gerçekten seven.
O sevdiği için insanlar ilgi gösteriyorlar Sâdi’ye.
Sultanım benim gibi bir düşküne kulak verdikten sonra eserlerim güneşten daha parlak ve bilinir oldu.
Eksik ve kusurlu olan benim.
Padişahın hoşgörüsüyle ayıp güzelleşir.
Bir gün hamamda yıkanırken bir parça güzel kokulu kil vermişti arkadaşım.
Şirazlı Sadi
“Misk mi, yoksa amber misin ? Ne güzel kokuyorsun, bayıldım” dedim kile.
“Ben” dedi, “basit bir kil idim, bir süre gülle arkadaşlık yaptım, gülün kokusu sindi üzerime!”
Ey Allahım!
Ülkesini güvenli kıl onun.
Oğlunu koru.
Dünya onunla Sevindi. Sevinci sonsuz olsun, Allah, başarı sancağıyla kutsasın.
Dalı budağı sayılan oğlu da izinden gidiyor.
Allahım!
Okunan Kutsal Kitap hatırına, müslümanların yararlanması için uzun ömürlü kıl.
Güzel işlerine karşılık sevabını arttır.
Bağışını esirgeme o’ndan.
Sevenlerinin ve yardımcılarının erdeminî arttır.
Düşmanlarını ve sevmeyenlerini kahret.
Eşi benzeri olmayan Yüce Allah. Şiraz ülkesini, adaletli yöneticilerin ve bilgisiyle davranışı bütün olan bilginlerin çabasıyla kıyamete değin huzurlu ve güvenli kılsın.
Neden uzun zamandır gurbette dolaştığımı biliyor musunuz? Şiraz’dan çıkınca, dünyanın zenci saçı gibi karışmış olduğunu gördüm.
Onlar da Adem’in soyundan geliyordu.
Fakat kurt gibi kaniçici ve zalim idiler.
Dışarda arslan kesilen savaşçılar, içerde melek gibi sessizdi.
Ülkeme döndüğümde kaplanların hırçınlığı bırakmış olduklarını gördüm ve güvenli, sessiz ve temkinli buldum.
Padişahımdan önce karışıklık, kıtlık ve zulüm bulutları dolaşıyordu ülkemin göğünde.
O’nunla birlikte güven, bolluk ve adalet rüzgârları esti.
Başında o’nun gibi bir gölge olduktan sonra Fars ülkesine çağın belâları uğrayamaz.
Yeryüzünde senin eşiğin gibi insanlara Allah’ın rızası doğrultusunda davranılan bir kapı yoktur.
Sana, çaresizlerin hatırını gözetmek yakışır.
Yerlerin ve Göklerin Yaratıcısı’ndan ise, güzel ödüller bağışlaması umulur.
Allahım!
Toprak ve rüzgâr durdukça Fars’ı Fitne yelinden koru.
