Geçtiğimiz yüzyıl, Amerikan tiyatrosunun kendi serüveni içerisinde, eşcinsellikle ilgili oyunların meydana getirdiği ve sonradan gey oyunları adını alan bir oluşuma tanık olmuştur. Bu oluşum eşcinselliğin özgürleşme anlamında yaşadığı kendi gelişimiyle paralellik göstermektedir.
Sözgelimi, eşcinselliğin, toplumsal normlar nedeniyle bastırılması, tiyatroda da eşcinselliğin bastırılması; bunun ardından eşcinsel özgürlük hareketleriyle birlikte, tiyatroda da eşcinselliğin daha özgürce ele alınışı gibi olayların gelişimi paralel seyretmektedir.
Eşcinselliğin tiyatro sahnesinde anılmasının bile olumsuz tepkilerle karşılanması, eşcinsel özgürlük hareketlerinin gelişimi ve çeşitli hakların kazanımıyla belli bir özgürlüğe ulaşmıştır. Bu anlamda eşcinsellik Amerikan tiyatrosundaki yerini edinmek için, baskı, yasaklanma izleyici tepkisi ve yönetimin engelleri karşısında bir mücadele vermiştir.
Amerikan tiyatrosunda eşcinsellik, toplumsal anlamda eşcinselliğin özgürleşmesiyle sahneye taşınmıştır. Sahnede heteroseksüel yargıları, eşcinsellerin kendilerine yönelik yargıları, eşcinsel karakterlerin duruşları da zamanla değişkenlik göstermiştir.
Tiyatro toplumsal olaylardan bağımsız olarak düşünülemez. Bu nedenle, Amerikan tiyatrosunda eşcinselliğin irdeleneceği bu çalışmada, eşcinsellik üzerine genel anlamda tanımların ele alınışından sonra, Amerika’da eşcinsel hareketin gelişimi aktarılacaktır.
Amerikan tiyatrosunda, gerçek hayatta eşcinsellik özgürleştikçe sahnede de özgürleştiği saptanmıştır. Bu nedenle, eşcinselliğe yönelik toplumsal baskının, özgürlük hareketlerine gidişi ele alınacaktır.
Aynı şekilde tiyatroda da, toplumsal baskının oyunlarda eşcinselliği baskı altına ne şekilde aldığı ve bu durumun tiyatroyu nasıl bir gelişim içerisine yönlendirdiği incelenecektir. Bunun yanında, eşcinsel özgürlük hareketinin gey oyunu türünün oluşumundaki katkısı irdelenecektir.
Amerika’daki eşcinsel özgürlük hareketinin kökeni olan Avrupa’daki harekete de değinerek, Amerika’daki baskının tırmanışı, Stonewall Ayaklanmasıyla hereketin isyana dönüşümü ve bunun ardından eşcinsellerin hukuksal ve politik hakları için mücadelesi ele alınacaktır. Eşcinsellerin sorunlarının oyunlara nasıl yansıdığı inceleme konusu olacaktır.
Bunun yanında, tiyatroda eşcinselliğin ne şekilde sunulup nasıl tepkilerle karşılaştığı incelenecektir. Eşcinselliğe yönelik baskıların, hem gerçek hayatta hem de tiyatroda varolduğu 20. yüzyılın başı ve eşcinsel özgürlük hareketinin doruğa ulaştığı 1970’lere kadar, eşcinselliğin oyunlara yansıyış şekli incelenecektir.
Amerika’da eşcinsellikle ilgili sahnelenen ilk oyun olan Fransız yazar Bourdet’in The Captive (Tutsak; 1926) oyunundan, 1990’ların en popüler gey oyunu Angels in Amerika’ya Amerika’daki Melekler;
1991) kadar olan dönem içerisinde, oyunlarda eşcinselliğin ve eşcinsel karakterlerin sunuluşu, eşcinselliğe heteroseksüel ve homoseksüel bakış açısı etrafında irdelenecektir. 20. yüzyılın başında, hem gerçek yaşam Amerikası hem de Amerikan oyunlarında eşcinselliğin baskıyla karşılaştığı dönemde, eşcinselliğin tiyatroda yer edinmek için mücadelesi anlatılacaktır. Karşılaştığı baskının oyunlara biçimsel ve içerik açısından yansıyışı irdelenecektir.
Bu anlamda, yazarların toplum tepkisinden kendini korumak için başvurduğu yöntemler oyun analizleriyle bir arada ele alınacaktır. Bunun yanında, Amerikan tiyatrosunda eşcinselliğin gey oyunu türüne geçişi ve bu oyunların özellikleri irdelenecektir.
Amerika’da eşcinsellik hareketi ve Amerikan tiyatrosunda eşcinsellik için bir kırılma noktası olan Stonewall olayıyla ortaya çıkan gey oyunu özellikleri saptanacak ve bu oyunlardaki, eşcinselliğe ilişkin hem homoseksüel hem de heteroseksüel bakış açılarından toplumsal yargılar, karakterlerin eşcinsellik açısından duruşu gibi unsurlar tartışılacaktır.
Karşılaştırma yoluyla yapılacak incelemede, Amerikan tiyatrosunda genelde, eşcinselliğin nasıl bir tavırla sunulduğu fikri oluşturulmaya çalışılacaktır.
