Şairin, şiirin ardındaki giz Haluk Oral, gerçekten de ilgi çekici bir edebiyat arkeologu. Bizim okuyup da geçtiğimiz, sadece bir şiir, bir öykü olarak baktığımız metnin ardındaki gizler, yazılma nedenleri, esin kaynakları onun araştırma alanıdır. Hiç kuşkunuz olmasın ki, Oral’ın verdiği bilgilerden sonra, o şiire, zenginleşmiş, çeşitlenmiş bir açıdan bakarsınız.
Ünlü biyografilerine baktığınızda, o yapıtı niçin, hangi etkilerle yazdığını öğrendiğinizde şiiri onun edebiyat serüveni içinde bir yere oturtursunuz. Özdemir Asaf’ın Lavinia şiirini bütün şiirseverler bilir, o da edebiyat matinelerinde bu şiirini okurdu. Onun serüvenini merak etmez misiniz? Lavinia kimdi? Şiire nasıl girdi? Hangi ressam onun portresini yaptı?
İşte bu kitaptan ayrıntısıyla bunu öğreneceksiniz. Nâzım Hikmet’in Kurtuluş Savaşı Destanı’mn geçirdiği değişiklikleri bilmek, her şiir okurunun isteğidir, tutkusudur, merakıdır aynı zamanda. Nâzım bir dost meclisinde bir şiir okudu, kim ona nasıl iltifatlar etti, Nâzım’ı kim teşvik etti, nasıl yazıldı?
Bir şairin şiiri ilk yazdığı günden, yayınlandığı güne kadar yaptığı değişiklikler benim ilgimi çekmiştir. Neden derseniz, şairin dil konusundaki gelişmesini, şiirinde bazı farklılıkları öğrendiğimde, şairin çalışma yöntemi konusunda bilgi edinmiş olurum.
VIII Hasretinden Prangalar Eskittim kitabıyla Ahmed Arif, Türk toplumcu şiirinin temel taşlarından birini yazmıştır. İşte Oral metinleri özenle karşılaştırır, tek kelime, tek kavram üzerinde durur, böylece bir şiirin en doğru yazılışını da ondan okumuş olursunuz. Melih Cevdet Anday’ın çok sevdiğim şiirlerinden biridir Tohum. İlk nerede yayınlandı?
Anday’ın bu şiire bakışı nedir? Aklımıza takılan soruların yanıtını, belgesel bir çalışma yöntemiyle verir Oral. Orhan Veli’nin Divan Çeşnisinde Bir Şiiri diye yayımlanan Efsane üzerine çok şey öğrenmek istersiniz. Bu yazıda yeni şeyler bulacaksınız. Böylece Haluk Oral, bir edebiyat tarihçisinin, bir eleştirmenin de çabasını gösteriyor.
Kaldırımlar, Necip FazıFın ünlü şiiri. Bu konuda da yeni bilgiler okuyacaksınız. Şiirle ilgili görüşler ve yayınlanma tarihi üzerine çeşitlemeleri de unutmayın. Haluk Oral’ın kitabından bazı özel bilgileri aktardım size.
Şiir severseniz, bir şiirin serüvenini, en doğru yazılışını öğrenmek isterseniz bu kitabı okumalısınız. Bir ilgi çekici yanına daha değineyim. Yaşamla yazmak arasındaki köprüler, çalışmanın özgün yanını oluşturuyor.
