Hiçbir kitap kendimizi ve doğayı kavrayışımızı Türlerin Kökeni kadar değiştirmemiştir. 1859’da yayınlanmasından beri on binlerce nüshası basılan bu çalışmanın öne sürdüğü canlıların aşamalı olarak evrimleştiği teorisi, okurlarını şaşkınlığa uğratmış ve bir Yaratıcı olduğuna dair duyulan sarsılmaz inancın sorgulanmasına yol açmıştır. Bu kitapta ünlü bilim tarihçisi ve biyografi yazarı Janet Browne Darwin’in eserinin gelmiş geçmiş en büyük bilimsel kitap olduğunu akıcı ve canlı bir dille gösteriyor. Darwin’in teorilerinin oluşumunu, Viktoryen dönemde nasıl karşılandığını ve günümüzde de geçerliliğini korumasının nedenlerini, eserin oluşmasında en az Darwin kadar etkili olan sosyal ve tarihsel koşulların ışığında anlatıyor.
Baskılar Hakkında Not
Charles Darwinin Doğal Seleksiyon Yoluyla Türlerin Kökeni ya da Yaşam Mücadelesinde Desteklenen Soyların Korunması adlı kitabı, 24 Kasım 1859’da John Murray’nin şirketi tarafından Londra’da basıldı. Yayıncının ilanları, en olası yayın tarihinin 24 Kasım Perşembe olduğunu gösteriyor. bu ilk baskı şimdilerde ancak ender bulunan kitap koleksiyonlarında görülebilmektedir. İlk baskının birkaç çağdaş yeni basımı internet de dahil olmak üzere farklı formatlarda elde edilebilir. Ayrıca ilk baskı yirminci yüzyılda tıpkıbasım olarak yeniden basıldı. Bu tıpkıbasımların en çok tanınanı, biyolog Emst Mayr’ın editörlüğünü yapıp giriş yazısını yazdığı ve Harvard Universty Press’in 1959’da yayınladığı baskıdır. Elinizdeki kitaptaki tüm alıntılar, başka bir alıntı kaynağı belirtilmediği sürece bu tıpkıbasıma aittir.
ikinci baskı birinci baskının hemen ardından 7 Ocak 1960’ta yapıldı. Darwin bu baskıda birkaç düzeltme yapmıştır. Üç bin kopya basıldı ve böylece Darwin’in yaşamı boyunca piyasaya sürülen en büyük baskı bu oldu. 1882 yılındaki ölümüne kadar altı baskı daha yapıldı. Her baskıda bazı değişiklikler ve düzeltmeler yer aldı. Üçüncü baskı (161), içinde Darwin’in diğer evrim teorilerini anlattığı kısa bir “Tarihsel Taslak” bölümünün yer alması açısından ilginçtir Beşinci baskıda (1869) Darwin, ilk kez “en iyi uyum sağlayanın hayatta kalması” ifadesini kullandı. 18772’de piyasaya sürülen altıncı baskı, genellikle, Darwin’in düzeltmesini yaptığı son baskı olarak değerlendirilir. Darwin bu baskının geniş halk kitlelerine ulaşmasını isliyordu. Küçük ebatlarda basıldı ve maliyeti nispeten daha az oldu Önceki baskıların enikonu gözden geçirildiği ve Darwin’in, kendisine yöneltilen eleştirilere verdiği yanıtların yer aldığı bütünüyle yeni bir bolümün de eklendiği bir baskıydı. Türlerin Kökeni’nin çağdaş kopyaları bu baskıya dayanmaktadır.
Bu arada New York’taki Appleton isimli yayınevi de bazı baskılar yaplı. Ancak bu baskılar İngiltere’deki baskılara içerik açısından tam olarak uymuyordu, çünkü Darwin genellikle her Londra baskısı için baskıdan önce veya sonra düzeltmeler yapıyor ve materyaller ekliyordu. Darwin’in yaşamı boyunca kitabı on bir farklı dile çevrildi. Darwin her bir çeviriyi güzden geçirmeye çalıştıysa da bunda tümüyle başarılı olamadı. İlk Fransızca ve Almanca çeviriler onu tatmin etmedi ve yeni çevirmenler aradı. Bu yüzden bu dillerde daha sonra yapılan basımlar Danvin’in eserine daha yakındır. Richard Freeman’ın The Works of Charles Darwin: An Aımotated Bibliographical Handiisi (Dawson Archon Books, 1977, 2. basım) adlı kitabı, Türlerin Kökeni’ne ayrıntılı bibliyografik bir bakış sunmaktadır.
Morsc Heckham ise editörlüğünü yaptığı The Origin of Species: A Variorum Text {University of Pennsylvania Press, 1959) adlı kitapta Darwin’in yaşamı boyunca yapılmış tüm İngilizce baskılardaki değişiklikleri gösterip cümle cümle tahlil yapmıştır.
Giriş
Charles Darwin’in Türlerin Kökeni, kuskusuz şimdiye değin yazılmış en büyük bilimsel kitaplardan biridir. Yine de günümüzde bilinen tipik bilimsel kitaplara benzemez. Üslubu şaşılacak derecede özneldir. Grafiklere, matematiğe ve uzmanlaşmış bilgiye yer vermediği gibi I ab o ram varda ki beyaz yakalılara da gönderme yapmaz. Yayınlanmasına kadar uzanan yıllar beklenmedik aksilikler, rastlantılar, müthiş heyecanlar ve tartışmalarla doludur. Kitap piyasasına çıktığı andan itibaren başlattığı tartışma kamuoyunda bir kasırga gibi yayıldı ve tarihteki ilk gerçek anlamda uluslararası bilimsel tartışma niteliğini kazandı. Okuyucular ya ona saldırdılar ya da hayran kalıp, ruhlarının derinliklerine kök salmış dinsel inançlarını Darwin’in sarsıcı yeni görüşleriyle uzlaştırmaya çalıştılar. Başından beri geniş kapsamı, ufuk açıcılığı ve savlarını destekleyen kanıtlarıyla entelektüel dünyaya önemli bir katkı olduğu kabul edildi. Bununla birlikle tüm canlı varlıkların tamamen doğal süreçlerle onaya çıktığı savı sert eleştirilere maruz kaldı. Maymunlar mı melekler mi, Darwin mi İncil mi ikilemleri Vİklotyenler için ateşli tartışma konularıydı. Günümüzde dahi bu konular çevresinde yapılan tartışmalar canlılığını korumakladır Aslında, Darvin’in Türlerin Kökeni’ni yazması ve bu eserin tartışmalı şekilde karşılanması, hiçbir zaman softuk, dışlayıcı bir bilim dünyasıyla sınırlı kalmamıştır. Kitabın öyküsü pek çok bakımdan modern dünyanın öyküsüdür
Bugünden bakıldığında, günümüzün kurucularından biri olarak Danvin’in rolü kuskustu eskiden biç olmadığı kadar belirgindir. Yazdıkları, canlılar hakkında o güne kadar söylenilen her şeye meydan okumuş ve on dokuzuncu yüzyılda Salıda gerçekleşmiş düşünsel, toplumsal ve dinsel dönüşümlerde hayalı rol oynamıştır Zamanla Darwin, çağının en ünlü bilim insanlarından biri olmuştur Viktoryen dönemin ünlü bilimadamının eseri, daha o hayattayken modem dünyanın temel taşı olarak görülüyordu. Bizler maymundan mı geliyorduk? Âdem ile Havva’nın öyküsünü bir yana bırakarak bu dünyadaki amacımızı anlamsız bulup, kendimizi hayvandan pek de farklı görmemeli mıyız I” Bu. yalnızca. İncil’de yazılan hakikati tartışmaya açma meselesi değildi O zamanlar bile az sayıda insan Cennet Bahçesinin gerçek bir yer olduğuna inanıyordu Bunun yerine, Darwin ilahi olanı Batı dünyasından tamamen kovuyor, insan ruhu ve ahlâk anlayışı hakkında inanılan her şeyi sorguluyor görünmekteydi Eğer insan anık Tanrı’nın, yaratıcısının muhatabı değilse, hiçbir ahlâki kısıtlamaya bağlanmadan istediğini yapmakta özgür müydü? “Bir şalgamın insan olmak için mücadele etmesine inanılabilir mi? Diye sormuştu.
