Yazıda “ “ romanı hakkında bilgiler,
romanının özeti, romanın konusu, ana fikri, romanın kahramanları,
romanın olay örgüsü, romanın yazarı, “Fakir Baykurt Tırpan ” hakkında
bilgiler “Fakir Baykurt Tırpan “ romanın
şahıs kadrosu yazarın diğer romanları, “Fakir Baykurt Tırpan “ adlı eserden alıntılar yer alır.
Eser hakkında yorumlar, romanın anlatım tekniği, yazarın bakış
açısı, romanın tekniği, romanın türü, çevrildiği diller, eserin basım yılı,
basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle yazarın biyografisi
arasındaki alakalar incelenmiştir.
TIRPAN VE
FAKİR BAYKURT HAKKINDA GEREKLİ BİLGİLER.
Tırpan, adlı roman, Burdur’un Yeşilova ilçesine bağlı Akçaköy’e
bağlı Yeşilova köyünde doğan Fakir-Baykurt,’un
( 1929, Burdur – 11 Ekim 1999, Almanya) ilk kez 1970 yılında yayımlanmış olan bir
romanıdır.
Yılanların
Öcü, Kablumbağalar,
Onuncu-Köy,
Irazcanin-Dirligi-
Kablumbağalar
gibi toplamda on üç romanı ile tanınan sosyal gerçekçi bir romancı olan Fakir-Baykurt,
Türk edebiyatının 20. Yy daki en önemli romancılardan biridir.
Tırpan adlı romanını Türkiye Öğretmenler Derneği TÖBDER kurucusu olduğu
TÖS’ÜN genel başkan seçildiği 1966
yılında ise İlköğretim müfettişliğinden uzaklaştırıldığı yıllarda yazan Fakir-Baykurt, 1967 yılında Onuncu-Köy,romanını
yayımladıktan sonra yazmış, bu yıllarda TÖS’teki çalışmaları yüzünden Gaziantep’in
Fevzipaşa bucağına sürülmüş katıldığı boykot ve yürüyüşler sonrasında da görevinden alındığı yıllar içinde yazmıştı.
Yazarın bu romanı da Yılanların
Öcü, Kablumbağalar,
Onuncu-Köy,
Irazcanin-Dirligi-
Kablumbağalar
adlı romanlarındaki gibi köy hayatını konu alan köy sorunlarını dile getiren,
yasalar ve yerel toprak zenginleri eli altında ezilen köylülerin dramlarını ele
alan bir romanıdır.
Altmış yaşındaki bir ağanın fakir ve genç bir köylü kızına
sevdalanması; eski başlık parası yerine süt parası alma konusu üzerinden
zenginlerin fukara köylüler üzerindeki tahakkümü konusunu işleyen Tırpan adlı
roman yazarın en sevilen romanları arasındadır. Birçok romanında köylerde
gerçekleşen tecavüz, cinayet, çocuk istismarı konularını da ele alan bu roman
ilk baskısından sonra da birçok baskı görmüştür. Tırpan adlı roman büyük ölçüde
yaşlı olduğu halde ekonomik gücü kuvvetli olan “Parayı kuşağına doldurup
gelen, istenen altınları da takınca, on üç, on dört yaşındaki istediği kızı ata
bindirip götüren” köy ağaları ile onların arzularına boyun eğmek zorunda
kalan fukara köylülerin romanıdır.
Romanlarında daha ziyade Burdur ve civarındaki köyleri mekân olarak
seçen Fakir Baykurt , Tırpan adlı romanında Ankara’da Gökçimen köyünü mekan
seçmiştir.
KONUSU:
Küçük bir kız olan Dürü, yaşlı ve zengin bir adam olan Musdu Ağa ile evlendirilmek istenir. Babası kabul etmiş ama Dürü ile annesi buna karşı çıkmıştır. Dürü intihar etmek isteyince köydeki yaşlı bir nine onu bu kararından vaz geçirecek bambaşka bir akıl vermiştir.
ŞAHIS KADROSU
Dürü: Güzel gözlü, küçük yaşta gelin olan köy
kızlarından biridir. Ulugış Nine’nin verdiği akıl ile intihardan vaz geçip,
töreyi yıkacak cesur bir karar vermiştir.
Musdu Ağa : Kabak Musdu’dur. Dürü ile evlenmek isteyen
yaşlı ve zengin adam.
Uluguş Nine : Köyün deli
olarak gördüğü ama akıllı ve yaşlı, Dürü’nün akıl hocasıdır.
Havana : Dürü’nün Musdu
Ağa ile evlenmesine karşı çıkan annesi
Velikul : Dürü’nün Musdu
Ağa tarafından aklı çelinen babası.
İLGİLİ BAŞLIKLARIMIZ VE LİNKLERİ
Fakir-Baykurt-hayati-eserleri-edebi-yonu/669
Onuncu-Köy- Fakir-Baykurt-romani-ozet-ve-inceleme/67558
Irazcanin-Dirligi-konusu-ozeti-inceleme-Fakir-Baykurt/68143
Kablumbagalar-romani-ve-ozeti-fakir-baykurt/33709
Yilanlarin-ocu-romani-ozeti-fakir-baykurt/33659
Tırpan Roman
Özeti
Gökçimen köyünün kızları büyüyüp serpilince civardaki toprak zengini
ağalar gelerek süt parası verip ailelerinden almaktadır. Çünkü “başlık parası” kalkmış
modern bir toplum olduğumuz için yerine
“Süt parası” gelmiştir. Kız güzelse ve yaşı da küçükse daha fazla süt parası
alınmaktadır. Eğer kızın ailesinin hali
vakti yerinde ise eğer bir de diploması varsa biraz daha fazla süt parası almak
mümkün olmaktadır. Kızın ailesi yoksulsa “yoksul yine ucuza gitmektedir.
”
Bu köyde kızların fikri önemli değildir. Sevdiğine gidip gitmemesi,
evlendiği adamın yaşlı olup olmaması da önemsenen bir şey değildir. “Sevgi mi?
Anlaşmak mı? Geçiniz efendim bunları; evlenince severler birbirlerini. Hem
anlaşarak evlenenler daha mı mutlu?”. Parası , malı , mülkü çok olan kaç
yaşında olursa olsun 13, 14 yaşındaki kızı süt parası verip alabilmektedir.
Köydeki anneler ve babalar bu durumu kanıksamış hatta savunur hale
gelmiştir. Lakin birkaç altına verilen kızların parasında da çok bir bereket
yoktur. “Canım, kız parası değil mi? Elde avuçta eyleşmez! Tütüne gayfaya
anca yeter…”
Dürü de bu köydeki güzel gözlü küçük ve Göküş kızlardan biridir. Dürü,
ilkokulu yeni bitirmiş köyde gezerken komşu köyde yaşayan altmış yaşındaki
Musdu Ağa, Dürü’yü görmüş ve çok beğenmiştir. Dürü, Musdu Ağa’nın aklından hiç çıkmaz. Bunun
üzerine Musdu Ağa, Gökçimen köyündeki Dürü ile evlenmeye karar verir.
Musdu Ağa geleneklere uygun olarak yanına birkaç hatırlı insan alıp
Dürü’nün babası Velikul’un yanına kızı istemeye gelir. En sonunda yanında
getirdiği adamlar ile birlikte Dürü’nün babası Velikul’u ikna ederler. Velikul da ağzından çıkan lafa sahip bir
adamdır ve kızını Musdu Ağa’ya anlaşılan süt parası miktarına razı olarak
verir. Fakat Musdu Ağa, bu sözünü verirken Dürü ile annesi Havana’ya danışmadan
söz vermiştir. Dürü ile annesi Havana bunu duyunca Velikul’a çok tepki
göstererek bunu kabul etmezler.
Fakat Velikul, ağzından söz çıktığını verdiği sözden dönemeyeceğini
söyler. Bunun üzerine Dürü, bu tip evliliklere karşı çıkıp kendisini asan diğer
kızlar gibi intihar etmeyi düşünmeye başlamıştır. Fakat Dürü’nün intihar edeceğini anlayan
köydeki Uluguş Nine, Dürü’yü kendini asma niyetinden vaz geçirecek güzel
akıllar verir.
Uluguş Nine’nin söyledikleri Dürü’nün aklına yatar ve Musdu Ağa ile
evlenmeye razı olur. Düğüne Ulugış Nine de gelir ve Dürü’ye hediye
olarak bir tırpan getir. Dürü o gece Musdu Ağa’yı öldürüp kaçar.
