GÜLEREK ÖLMEK- HALDUN TANER
Gülerek Ölmek, Haldun Taner’in yazmış olduğu bir öyküsüdür. Eserlerinde “insan ve insani değerler, doğa, yaşam,
zaman, psikolojik durumlar, insanların seçme yetisi, seçicilik özelliği,
fetişizm, anormallik” konularına değinmiştir.
Öykü, oteldeki herkesin takdirini toplayan ve herkesin kahraman gibi
gördüğü Sekban Bey’in dalgalarla boğuşması insan-doğa çatışması, bu çatışmanın başkaları tarafından nasıl
gözüktüğü, kahraman gözüken kişinin ise gerçek durumu ve duyguları
açıklamasındaki ironiye dayanır.
Öyküde olaylar tanrısal, hâkim bakış açısıyla anlatılmış, öykü sade
süssüz bir şekilde, ana fikre ve ironiye odaklı bir yaklaşımla yazılmıştır.
ÖYKÜNÜN ÖZETİ
Sekban Bey’ sportmen yapılı, spordan ve yüzmekten hoşlanan, Ankara’da bir şirkete başmühendis olarak
çalışan karizmatik bir adamdır. Sekban
Bey planlı, programlı hareket eden bir adamdır ve üç günlük bir tatil için Akçakoca’ya
gelmiş ve bir otele yerleşmiştir.
Kaldığı otelde tatile gelen
diğer insanlar halka tepeden bakan, üst sınıflara mensup, Avrupai hayat yaşayan oldukça zengin
müşteriler olmaktadır. Avrupai hayat
özentisi olan bu kişiler kendi
toplumlarından kopuk, hatta kendi toplumlarını beğenmeyen tiplerdir.
Sekban Bey, deniz dalgalı ve bozuk olduğu halde denize girmek isteyince
oteldeki diğer insanlar hava bozuk diye ona karşı çıkarlar. Ama Sekban Bey, denize girip dalgalarla
boğuşup, denizden geri çıkar. Bunun üzerine onu seyreden yüksek zümreden
hanımlar ve beyler onu çok takdir ederler.
“Denizde, diz
boyuna kadar yürüdükten sonra, Halim Paşa Yalısından kalma bir stille,
balıklama daldı. İlkin soğuğun etkisi ile hızlı hızlı, ama hemen sonra da,
ahenkli bir tempoyla kravl yüzmeğe başladı. İnip çıkan dalgalarda, yükselip
alçalmadan, onları delip geçerek, hiç şaşmadan, rota değiştirmeden, motor gibi
arkasında köpükler bırakarak yüzüyordu.”
Fakat, Sekban Bey, ölmekten ve boğulmaktan çok zor kurtulmuş, denizden
kurtulana kadar ölmüş, ölmüş dirilmiştir. Herkes onu bir kahraman gibi
karşılamış neler hissettiğini, nasıl başardığını sormuştur.
Sekban Bey, insanlar üzerinde bıraktığı derin takdir duygularının yıkılacağını
ve karizmasının çizileceğini bile denizle boğuşurken yaşadığı korkuları ve
duyguları açık yüreklilik ile anlatarak ortaya bir ironi koymuştur.
Haldun Taner, GÜLEREK ÖLMEK ,Bütün
Hikayeleri – 3, Bilgi Yayınevi 2013
