1. Adetler
1.01. Niçin tespih çekiyoruz ?
1.02. l Nisan şakasının kökeni nedir?
1.03. Düğünlerde niçin pasta kesiliyor?
1.04. Doğum gününde pasta kesmek adeti nereden geliyor?
1.05. İnsanlar niçin içki kadehlerini tokuştururlar?
1.06. Çinliler yiyeceklerini niçin çubuklarla yerler?
1.07. Yılbaşında çam ağacı süsleme adeti nereden geliyor?
1.08. Dünyanın en çok söylenen şarkısı hangisidir?
1.09. Ne zamandan beri çatal ve kaşık kullanıyoruz?
1.10. Yemek yerken çatal niçin sol elde tutuluyor?
1.11. Anneler günü ne zamandan beri kutlanıyor?
1.12. Mezara niçin çiçek konulur?
1.13. İnsanlar saatlerini niçin sol kollarına takarlar?
1.14. Aşçıbaşılar niçin o acayip şapkaları giyerler?
2. Günlük yaşam
2.01. Aynı tarih niçin her yıl farklı güne geliyor?
2.02. İnsanlar ne zamandan beri ayakkabı giyiyor?
2.03. Filmlerde tekerlekler niçin ters döner?
2.04. Arabaların arka camları niçin tam açılamıyor?
2.05. Satrançta şah niçin o kadar pasiftir?
2.06. Bir hafta niçin 7 gündür?
2.07. Gün ve ay isimleri nereden geliyor?
2.08. Müzik notaları nasıl bulunmuştur?
2.09. İnsanlar niçin değişik dillerde konuşuyorlar?
2.10. Lodos insanı niçin hasta eder?
2.11. Niçin otellerin kapıları döner kapıdır?
2.12. Saatin saniye göstergesi ne işe yarıyor?
2.13. Elmas gibi değerli bir taş, cam kesmede nasıl kullanılıyor?
2.14. Bardaktaki buzlar niçin birbirlerine yapışırlar?
2.15. Nöbetçi kulübelerinde niçin kum torbaları var?
2.16. Cam neden saydamd
3. İnsan
3.01. İnsanın niçin kuyruğu yok?.
3.02. Süt vermedikleri halde niçin erkeklerin memeleri var?
3.03. Çinlilerin gözleri niçin çekiktir?
3.04. İnsan korkunca niçin dişleri birbirine vurur?
3.05. Akıl ile zeka arasındaki fark nedir?
3.06. Zeka testi nedir, ne işe yarar?
3.07. İnsanlar kızgın kömür ateşi üzerinde nasıl yürüyebiliyorlar?
3.08. Niçin kadınlardan meşhur ressam veya besteci yok?
3.09. Beyin kapasitemizin yüzde onunu kullandığımız doğru mudur?.
3.10. Erkeklerin beyni kadınınkinden büyük müdür?
3.11. Dolunay insan davranışlarını etkiler mi?
3.12. Sıkıldığımız zaman avuçiçlerimiz niçin terler?
3.13. Niçin kadınlar erkeklerden daha çok yaşıyor?
3.14. Tüm canlılar baktıklarında aynı şeyi mi görüyorlar?
3.15. Niçin gözyaşı dökeriz?
3.16. Biyolojik beden saati nedir?
3.17. Üç yaşından daha önce olanları niçin hatırlayamıyoruz?
3.18. İnsanların yüzlerini nasıl birbirinden ayırt edebiliyoruz?
3.19. Parmaklarımızın uzunlukları niçin birbirlerinden farklı?
3.20. İnsan ile hayvanın birleşmesinden canlı doğabilir mi?
3.21. Beyin hücrelerimiz sürekli ölüyorlar mı?
3.22. Derimiz olmasaydı ne olurdu?
3.23. Yemekten sonra denizde yüzmek tehlikeli midir?
3.24. Ateş ölçmek için termometre niçin dilin altına konuluyor?
3.25. Sinirlenmek bir hastalık mıdır?
3.26. İnsanlar niçin çiklet çiğner?
3.27. Nasıl koku alırız?
4. Hayvanlar dünyası
4.01. Deve kuşları niçin başlarını kuma gömerler?
4.02. Hint fakiri kobra yılanını nasıl oynatıyor?
4.03. Develerin hörgüçlerinde ne var?
4.04. Arılar niçin bal yaparlar?
4.05. Yumurtanın niçin bir tarafı yuvarlak diğer tarafı sivridir?
4.06. Kuşlar nasıl konuşabiliyorlar?
4.07. Fillerin kulakları niçin büyüktür?
4.08. Atlara niçin gözlük takıyorlar?
4.09. Ateş böceği nasıl ışık saçıyor?
4.10. Böcekler mi üstündür, insanlar mı?
4.11. Kuşlar dünyasında niçin erkekler daha süslü?
4.12. Kediler balık ve sütü niçin severler?
4.13. Kuşlar göç ettikten sonra niçin geri dönerler?
4.14. Arıların bal petekleri niçin altıgendir?
4.15 Horozlar niçin sabah erkenden öterler?
4.16. Evlerimizdeki sinekler kışın nereye gidiyorlar?
4.17. Kuşlar nasıl tek ayakları üzerinde uyuyabiliyor?
4.18. Ortalıkta niçin ölü güvercin görmüyoruz?
5. Teknoloji
5.01. Tükenmez kalemin dolmakalemden farkı nedir?
5.02. Güneş ışığında kararan gözlük camları nasıl yapılıyor?
5.03. Uçakları niçin karakutunun malzemesinden yapmıyorlar?
5.04. Doktorlar niçin dizimize çekiçle vuruyorlar?
5.05. Uçan balonlar ne kadar yükseğe çıkabilir?
5.06. Kaç tane uçan balon bir insanı uçurabilir?
5.07. Hızlı okuma tekniği nedir?
5.08. Radyasyon nedir?
5.09. Yapıştırıcılar nasıl yapıştırıyor?
5.10. Satranç ustası bilgisayar niçin iyi tavla oynayamıyor?
5.11. Telefonda ses ne kadar hızlı gidiyor?
5.12. Matematikte niçin (-2) ile (-2)’nin çarpımı (+4)’dür?
5.13. Vakum nedir?
5.14. Radyonun sesi açılınca pili daha çabuk mu biter?
5.15. Termos nasıl sıcağı sıcak, soğuğu soğuk tutabiliyor?
5.16. İmdat çağrısı ‘S.O.S.’in anlamı nedir?
5.17. Romen rakamlarını hesaplamada niçin kullanmıyoruz?
5.18. Pusulalar gerçekten kuzeyi mi gösteriyor?
5.19. Antifiriz, suyun donmasını nasıl önlüyor?
5.20. Ne zamandan beri insanlar gözlük kullanıyorlar?
6. Yiyecek ve İçecekler
6.01. Beyaz ve kahverengi yumurtalar arasındaki fark nedir?
6.02. Düdüklü tencere yiyeceği nasıl çabuk pişiriyor?
6.03. Ispanaktaki demir insanı gerçekten güçlü kılar mı?
6.04. Bal, bebekler için zararlı olabilir mi?
6.05. Gıdaları muhafaza etmek için niçin donduruyoruz?
6.06. Şarap niçin yıllandıkça güzelleşir?
6.07. Arı sütü nedir?
6.08. İnsan sadece havuç yerse teni turuncu olur mu?
6.09. Balık yemek zekayı arttırır mı?
6.10. Çayı kim keşfetti?
6.11. Bira niçin köpürür?
6.12. Kafeinin ne kadarı zararlıdır?
6.13. Soğuk bir şey yediğimizde niçin başımız ağrıyor?
7. Dünyamız ve Gökyüzü
7.01. Çin Şeddi uzaydan bakıldığında görülebilir mi?
7.02. Evrende yolculuk nasıl olurdu?
7.03. Dünya tarihinde bu güne kadar kaç insan yaşadı?
7.04. Uzay aracının içinde yerçekimi niçin sıfırdır?
7.05. Ay’sız Dünya nasıl olurdu?
7.06. Kuyruklu yıldızların niçin kuyrukları var?
7.07. Ay’ın nasıl oluştuğu niçin hala bilinemiyor?
7.08. Ay’ın sahibi kimdir?
7.09. Yıldız kayması nasıl oluyor?
7.10. Gökkuşağı niçin yuvarlaktır?
7.11. Barometre ne işe yarar?
7.12. Güneş daha ne kadar süre ısı ve ışık verebilir?
1.01 Niçin Tespih Çekiyoruz?
Boncuk, kemik, taş gibi küçük parçaların bir ipe dizilmesi insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanlar avladıkları avın parçalarını ip benzeri şeylere dizer, bir sonraki avda başarı getirmesi için üzerlerine takarlardı. Daha sonraları bu tip takılar kötülüklerden ve düşmanlardan koruması için savaşlarda da takılmaya başlandı. Bugün bile bazı taşların özel uğurlar getirdiklerine inananlar vardır.
Boncukların dini amaçla ve duaları saymada kullanılmasına ilk olarak Hindistan’da, Hindu inanışında rastlanıyor. Tespihin ataları Hindistan’dan doğuya, sonra Ortadoğu’ya, en sonunda da Avrupa’ya yayılıyor. Tespihin kullanış
amacı Müslümanlık, Hıristiyanlık (Katolik), Hinduizm ve Budizm’de aynı olup hepsinde de duaları ve dualar arası bölümleri saymada kullanılır.
Tespihin İslam dünyasında ne zamandan beri kullanıldığı kesin olarak belli değildir. Hz. Muhammed’in tespih taşıdığına dair bir kayıt yoktur. Hatta belki Osman Gazi, belki de Fatih Sultan Mehmet’de tespih kullanmadılar. Arşivlerde tespih ile ilgili bilgilere ancak 16. yüzyılın sonlarına doğru rastlanmaktadır.
Ne var ki, Hz. Muhammed zamanında namaz ve dua sırasında hurma çekirdeği veya çakıl taşı kullanıldığı bazı hadislerden anlaşılmaktadır. İslam’da Peygamber’in namaz kılarken sünneti olan ‘Sübhanallah, Elhamdülillah ve Allahüekber’ kelimelerini 33’er defa tekrarlamanın hangi tarihte başlayıp, yayıldığı da bilinmiyor.
Yüce Yaratıcı’ya 99 ayrı isim veren İslami anlayış, onu anarken, her isim için bir işaret olmak üzere ipe dizdiği bu 99 taneli şeye de ‘tespih’ adını vermiştir. Çeşitli malzemelerden yapılan tespihteki tane sayısı 33, 99, 500 veya 1000 olabilir.
500 ve 1000’lik tespihler daha ziyade tekkeler ve dergahlarda zikr için kullanılırlardı. Tekke şeyhleri, hastaları veya bir muradı olanları, iyileşmeleri veya muratlarının olması için bu tespihlerin içinden geçirirlerdi.
Tespih çekmek, tespih tanelerini birer birer işaret parmağı ile baş parmak arasından geçirmektir. Ancak günümüzde tespihi bir oyuncak veya el alışkanlığı
olarak kullananlara, sallayarak veya çeşitli figürler meydana getirerek dolaşanlara, hatta tuttukları futbol takımının renklerine göre yapılmış tespihleri çekenlere sıkça rastlanmaktadır.
Aslında tespih çekmek din adamlarına özgü bir davranışmış gibi algılanır ama halk arasında da neredeyse bir alışkanlık haline gelmiştir. Tespih çekmenin daha çok kırsal kesimlerde yaygın olmasının nedeninin tespihin boş elleri meşgul edebilme özelliği olduğu ileri sürülüyor. Sıcak ayları tarımsal
sürekli ellerini kullanmaya alışmış kişilerin kış aylarında bu boşluğu tespihle doldurduklarına inanılıyor.
Günümüz biliminin tespih çekme alışkanlığına bakış açısı biraz değişik. Bilim insanları, beynimizin, çalışma yaşamının güçlükleriyle, sorunlar, endişeler ve korkularla sürekli baskı altında tutulduğunu, bunun sonucunda sinir hücrelerinin aşırı yorulup yıprandığını ve beynimizi rahatlatmak, onu özgür bırakmak, dikkatimizi başka tarafa yöneltmek için tespih çekmenin çok etkili ve faydalı olduğunu söylüyorlar.
1.02 l Nisan şakasının kökeni nedir?
Her ne kadar Roma İmparatoru Julius Caesar (Sezar) milattan önce 46 yılında takvimin başlangıcını Ocak ayı olarak ilan ettiyse de, 16. yüzyılın ortalarına kadar Avrupa’da yeni yıl geleneksel olarak, bahar aylarının başlangıç tarihi olarak da kabul edilen, Mart ayının 25’inde başlardı.
1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, takvimi değiştirerek yıl başlangıcını Ocak ayının birinci gününe aldı. O zamanki iletişim şartlarında bazı insanların bundan haberi olmadı, bazıları ise bu kararı protesto etmek amacıyla eski adetlerine devam ettiler. l Nisan’da partiler düzenlediler, birbirlerine hediyeler verdiler.
Diğerleri ise bunları Nisan aptalları olarak nitelendirip bu güne ‘Bütün Aptalların Günü’ adını verdiler. Bu günde diğerlerine sürpriz hediyeler verdiler, yapılmayacak bir partiye davet ettiler, gerçek olması mümkün olmayan haberler ürettiler.
Yıllar sonra takvimin ayları yerine oturup, Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar l Nisan gününü kendi kültürlerinin bir parçası olarak görmeye başladılar. Adeti gittikçe süsleyerek, zenginleştirerek ve yaygınlaştırarak devam ettirdiler. Bu adetin İngiltere’ye ulaşması yaklaşık iki yüzyıl sürdü, oradan da Amerika’ya ve bütün dünyaya yayıldı.
l Nisan şakalarının sembolünün ‘Nisan Balığı’ olmasının nedeni ise Mart ayının sonlarına doğru, Güneş’in Balık Burcu’nu terk ediyor olmasıdır.
1.03 Düğünlerde niçin pasta kesiliyor?
Günümüzde düğüne, evlenen çift tarafından bir pastanın kesilmesiyle başlanılması vazgeçilmez bir adet haline gelmiştir. Pastanın kat kat yüksekliği biraz da sosyal statü olarak görüldüğünden gelin ile damat, boylarını aşan bu pastaları, kılıç gibi uzun bir bıçak kullanarak ancak kesebiliyorlar.
Buğday, tarih boyunca bereket, doğurganlık ve mutluluğun sembolü olduğundan başlangıçta, düğün törenlerinde, iyi temenniler gelinin başına buğday dökülerek sunuluyordu. Evlenmemiş veya evlenmeyi bekleyen genç kızlar, kısmetleri açılsın diye bu buğday duşunun kendilerinin de başlarına isabet etmesi için uğraşırlardı. Tıpkı günümüzde, gelinin elindeki buketten fırlattığı çiçekleri aynı
inanışla yakalamaya çalışan genç kızlar gibi.
Romalılar devrinin başlangıcında aşçılar çok saygın bir meslek grubunu oluşturuyorlardı ve bu aşçılar milattan yaklaşık 100 yıl önce adeti biraz değiştirdiler. Bu buğdaylarla küçük, tatlı kekler yaptılar. Kekler şüphesiz gelinin başına atmak için değil, yemek içindi, ama bir şey atmayı alışkanlık haline getirenler bu tatlı kekleri de gelinin başına atmaya devam ettiler.
Daha sonraları bu adetin devamı olarak, düğüne getirilen keklerin bereket getirmesi için gelinin başı üstünde ufalanması, ardından da evlenen çiftin bu kek kırıntılarını birlikte yemesi gibi bir adet başladı. Zaman geçtikçe misafirler de evlerinden getirdikleri fındık, fıstık, kurutulmuş meyveler ve bala bulanmış
bademlerle düğün törenine katkıda bulunmaya başladılar.
Adet hızla Avrupa’nın batısına, oradan da İngiltere’ye geçti. İngiliz aşçılar kekleri bir çeşit biraya batırıp kendilerine has düğün pastalarını yarattılar.
Ortaçağın başlarında ise bu adet bir süre unutuldu. Gelinin başına buğday ve pirinç dökülmesi tekrar moda oldu.
Ne zaman ki, dekoratif ve süslü bisküviler, yağlı çörekler ortaya çıktı, adet yine değişti. Misafirler bunları evlerinde yapıp düğüne getirmeye başladılar.
