Anahtar adlı roman Refik Halit Karay’ın 1947 yılında yazmış olduğu bir romanıdır. Refik Halit, bu romanında Perihan ve Kenan adlı evli çiftin hayatı üzerinden ve bir anahtarı merkez alarak, devrin sosyal ve aile hayatını anlattığı bir romanı olmaktadır. ROMANIN KONUSU Önceki eşinden boşanan Perihan ile evli olan Kenan, zaten işkilli, kuruntulu, kıskanç bir adamdır. Yaşadıkları sosyetik ortamda içkili, kumarlı eğlencelere de katılmakta, karısı Perihan’ın da kendisini aldatabileceğinden şüphelenmektedir. Nihayetinde karısının eşyaları arasında bir anahtar bulmuş bu nedenle karısını da takip ettirmeye başladığı gibi kendisi de
kuruntuları yüzünden hasta olmuştur.
ROMANIN KARAKTERLERİ
KENAN: Maddi durumu hayli iyi olan bir devlet memurudur. Kuruntulu, kıskanç, işkilli bir adamdır.
PERİHAN: Perihan daha önce bir evlilik geçirmiş Kenan’ın şimdiki karısıdır.
ROMANIN ÖZETİ:
Romandaki olaylar hali vakti yerinde, Boğaz’a bakan yalılarda ve İstanbul’un lüks semtlerinde yaşayan insanlar arasında geçer. Kenan, iyi düzeyde para kazanan, maddi yönden rahat bir memurdur.
Karısı Perihan ile sosyeteye mensup kişilerin yaşadığı bir semtte ve köşkte yaşamaktadırlar.
Çevrelerinde dâhil oldukları insanlar içkili, kumarlı ev partileri
düzenlemekte, Kenan ve Perihan da bu tip eğlencelere katılmaktadır. Fakat tüm bu eğlencelere katılmak hoşlarına gitmesine rağmen Kenan, karısı Perihan’ın kendisini aldatabileceği korkularını
yaşamaktadır. Bu içkili kumarlı partilerde karısı Perihan’ın diğer erkeklerle en küçük yakınlaşması dahi Kenan’ı kuşkulandırmaktadır. Bir gün Kenan oturdukları köşkün giriş kapısının anahtarını kaybeder.
Ama hem gururlu bir insan hem de evin sahibi olduğu için ne karısına ne de
hizmetçisine anahtarı kaybettiğini belli edemez. Kendisine yeni bir anahtar
yaptırmak ister ama yedek anahtar da yoktur. Perihan’ın da anahtarı
olabileceğini düşünerek karısının eşyalarını karıştırmaya başlar. Çok arayıp taranır ve nihayetinde karısının eski çizmeleri içinde bir anahtar bulur. Anahtarı bulduktan sonra da dağıttığı yerleri toparlayıp kimseye sezdirmemeye ça lışır. Ertesi gün işe giderken yolunun üzerindeki bir çilingire götürerek kendisine yedek bir
anahtar yaptırır. Kenan iş dönüşünde çilingire uğrayarak evine kendi anahtarı ile girmek ister. Kenan, her eve döşünde çeşitli kaygılar ve kuruntular yaşayan bir insandır. Sürekli olarak karısının kendisini aldatabileceğinden korkmakta, ama karısına dair şüphelerini kanıtlayacak hiçbir elle tutulur olaya
şahit de olmamıştır. Lakin bu defa onu gerçekten kaygılandıracak bir olay yaşamış
ve çilingire yaptırdığı evin yedek anahtarı zannettiği karısının çizmesi içinde
bulduğu ve yedeğini çilingirde yaptırttığı anahtar kapıyı açmamıştır. Bunun üzerine aklına hep kötü şeyler gelmeye başlar. İçini büyük bir korku ve endişe kaplamaya başlar. Anahtar yaşadıkları köşkün bu
muhteşem kapısını açmamaktadır Belli ki yanlış anahtarı almıştır ve yedeğini çektirdiği
anahtar bu eve ait değildir. İçindeki şüphelere göre Perihan o anahtarla başka birilerinin evlerine gitmektedir. Bu olayı karısına da sormaz ama herkesten kuşkulanmaya ve işkillenmeye başlar. Artık etrafında ki herkesten şüphelenmeye başlamıştır. Böylece tüm arkadaşlarından ve karısından şüphelenmektedir.
Fakat bu anahtar dışında kendisini şüpheye düşürecek ciddi bir kanıt da bulamaz. Fakat kuruntuları nedeni ile yıllardır birlikte yaşadığı karısı Perihan’ dan onu uzaklaştıracak hale getirmiştir. Diğer yandan da sadece kuruntuları yüzünden karısına haksızlık ettiğini de düşünmekte kendinden utanmaktadır. Bu korkular onu içten içe çürütmektedir. En sonunda bu kaygılar onun ciddi bir şekilde hastalanmasına yol açar. Çevresindeki bütün erkeklerden şüphelenmekte, karısının bu anahtar ile birisinin evine gidip geldiğini kurmaktadır. En sonunda karısını takip ettirmeye başlar. Hatta Kenan, teyzesinin oğlu Rüstem’e de tüm bunları anlatır. Karısı zaman zaman bir arkadaşının oturduğu apartmana gitmektedir. Bu apartmanda ise karısının eski kocası Vecdi taşınmıştır. Bunun üzerine Kenan’ın artık kuşkusu kalmaz ve Vecdi’nin evine giderek bu anahtarın Vecdi’nin kapısını açıp açmadığını denemeye karar verir.Bu apartmana gelip ve merdivenlerden yukarıya doğru çıkarken hastalığından dolayı yere yığılır. Daha sonra hastaneye kaldırılır ve tedavi
görmeye başlar. Bu sırada Kenan’ın teyzesinin oğlu Rüstem de giderek her şeyi Perihan’a anlatır.Perihan, kocası Kenan’ı ziyarete gelir. Kenan o gün dayanamaz ve anahtar olayını ona anlatır. Perihan bunu dinledikten sonra kahkahalar ile gülmeye başlar. Kenan çok şaşırmıştır ama Perihan ona her şeyi anlatır. Bu anahtar yaşadıkları eski köşkün anahtarıdır ve. Perihan ona iyileşince her şeyi anlatacağını açıklar. Kenan iyileşince Perihan onu alarak Boğaz’daki bir yalıya götürür. Bu anahtar bu yalının kapısını açmaktadır. Bu yalı eskiden şehirden kaçmak için geldikleri ve bir müddet kiracı olarak kaldıkları yalıdır. Perihan bu yalıyı
çok sevmektedir ve anahtarı hatıra olarak almıştır. Kenan bunun üzerine Perihan’a sarılır ve artık bu yalıda yaşamaya karar verirler. Perihan ayrıca hamiledir ve bu yalıya taşınarak sosyeteden, kumarlı içkili ev partilerinden uzak kalmaya da başlarlar.
